Powiatowy Urząd Pracy w Świdnicy informuje o możliwości skorzystania ze wsparcia w powrocie do aktywności zawodowej w związku z realizacją Programu kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem". 

Grupa docelowa: członkowie rodzin opiekujący się dziećmi z orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji oraz osobą niepełnosprawną ze znacznym stopniem niepełnosprawności.

Działania przewidziane w ramach Programu:

I. Wspieranie zatrudnienia członków rodzin opiekujących się osobą niepełnosprawną

Cel działania: umożliwienie opiekunom osób niepełnosprawnych łączenia pracy ze sprawowaniem opieki nad osobą niepełnosprawną.
Podmioty realizujące: Powiatowe Urzędy Pracy (PUP).

Sposób realizacji: wsparcie zatrudnienia osób bezrobotnych opiekujących się osobą niepełnosprawną poprzez możliwość skorzystania z następujących instrumentów:

1. zatrudnienie subsydiowane – pracodawca zatrudniający osobę opiekującą się co najmniej jedną osobą niepełnosprawną może otrzymać refundację części kosztów poniesionych na wynagrodzenie, w wysokości nieprzekraczającej kwoty 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę, tj. do 2.333,00 zł miesięcznie;
2. umożliwienie bezrobotnym opiekunom osób niepełnosprawnych podjęcie pracy w domu, w ramach telepracy:
   1. pracodawca lub przedsiębiorca, który zatrudni bezrobotnego opiekującego się osobą niepełnosprawną będzie mógł otrzymać grant na utworzenie stanowiska pracy w formie telepracy w wysokości do 12-krotności minimalnego wynagrodzenia za pracę brutto,
   2. umożliwienie wykonywania pracy w formie telepracy, na wniosek pracownika opiekującego się osobą niepełnosprawną także w przypadkach, gdy taka forma wykonywania pracy nie jest stosowana u pracodawcy na podstawie porozumienia.

Formy realizacji: podjęcie zatrudnienia na podstawie umowy o pracę.

II. Dostęp do usług i instrumentów rynku pracy członków rodzin opiekujących się osobą niepełnosprawną

Cel działania: godzenie opieki nad osobą niepełnosprawną z pracą zawodową, poprzez umożliwienie członkom rodziny, z wyłączeniem opiekunów pobierających świadczenie lub zasiłek opiekuńczy:

• nabycia umiejętności jakich potrzebują (poprzez udział w szkoleniu),
• podjęcia zatrudnienia w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy, o ile opiekun lub opiekunowie tego chcą.

Podmioty realizujące: PUP.

Sposób realizacji: wsparcie dla członków rodzin opiekujących się osobą niepełnosprawną z wyłączeniem tych opiekunów, którzy z uwagi na konieczność sprawowania osobistej opieki nad taką osobą zrezygnowali z pracy i pobierają z tego tytułu świadczenie lub zasiłek opiekuńczy, odbywać się będzie poprzez możliwość uzyskania statusu poszukującego pracy niepozostającego w zatrudnieniu. Stworzony mechanizm umożliwi tej grupie:

1. dostęp do usług i instrumentów rynku pracy wynikających z ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy na analogicznych zasadach, jak w przypadku osób niepełnosprawnych posiadających status poszukującego pracy niepozostającego w zatrudnieniu;
2. preferencje w dostępie do programów specjalnych, których istotą jest możliwość optymalnego doboru dostępnych form wsparcia i elastycznego oddziaływania na bariery, które utrudniają osobie podjęcie pracy, w celu umożliwienia tym osobom powrotu lub wejścia na rynek pracy.

Formy realizacji:

1. pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe,
2. działania z zakresu rozwoju zawodowego obejmujące szkolenia, w tym w ramach trójstronnych umów szkoleniowych, studia podyplomowe, staże, przygotowanie zawodowe dorosłych,
3. subsydiowane zatrudnienie np. w formie prac interwencyjnych,
4. bony: na zasiedlenie, szkoleniowy i stażowy, 
5. badania lekarskie lub psychologiczne mające na celu stwierdzenie zdolności do wykonywania pracy lub udziału w formie aktywizacji zawodowej.

III. Preferencyjne warunki dla zakładania działalności gospodarczej przez członków rodzin opiekujących się osobą niepełnosprawną na zakładanie żłobków lub klubów dziecięcych z miejscami dla dzieci niepełnosprawnych lub świadczenie usług rehabilitacyjnych dla dzieci niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania, w tym usług mobilnych

Cel działania: ułatwienie powrotu na rynek pracy bezrobotnym opiekunom osób niepełnosprawnych poprzez:

• preferencyjne warunki dla zakładania działalności gospodarczej,
• zachęcanie innych bezrobotnych do tworzenia nowych miejsc opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi oraz zachęcanie bezrobotnych do świadczenia usług rehabilitacyjnych dla dzieci niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania.

Podmioty realizujące:

1. PUP w przypadku jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej;
2. Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK) w przypadku pożyczek na podjęcie działalności gospodarczej.

Sposób realizacji: w ramach obowiązujących przepisów istnieje możliwość przyznania bezrobotnemu jednorazowo środków na podjęcie działalności gospodarczej, w tym na pokrycie kosztów pomocy prawnej, konsultacji i doradztwa związanych z podjęciem tej działalności, w wysokości nie wyższej jednak niż 6-krotność przeciętnego wynagrodzenia. Ze wsparcia mogą skorzystać również osoby bezrobotne opiekujące się osobą niepełnosprawną, które zdecydują się na podjęcie działalności gospodarczej oraz inni bezrobotni, którzy zdecydują się na zakładanie działalności polegającej na prowadzeniu żłobków lub klubów dziecięcych z miejscami dla dzieci niepełnosprawnych lub świadczeniu usług rehabilitacyjnych dla dzieci niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania. 

W odniesieniu do pożyczek na podjęcie działalności gospodarczej w dotychczas obowiązujących przepisach pożyczki przysługiwały: bezrobotnym, poszukującym pracy absolwentom szkół i uczelni w okresie 48 miesięcy od dnia ukończenia szkoły lub uzyskania tytułu zawodowego, studentom ostatniego roku studiów. Katalog osób uprawnionych został rozszerzony o bezrobotnych opiekunów osób niepełnosprawnych oraz bezrobotnych, którzy będą zamierzali rozpocząć działalność gospodarczą polegającą na prowadzeniu żłobków lub klubów dziecięcych z miejscami integracyjnymi lub świadczeniu usług rehabilitacyjnych dla dzieci niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania, w tym usług mobilnych.
Podobnie jak dotychczas przewidzianym grupom, wskazanym osobom, którym udzielono pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej, przysługują usługi doradcze i szkoleniowe.

Formy realizacji:

1. dofinansowanie na podjęcie działalności gospodarczej;
2. pożyczki na podjęcie działalności gospodarczej.

IV. Preferencyjne warunki dla przedsiębiorców będących członkami rodzin opiekujących się osobami niepełnosprawnymi w pozyskaniu środków na nowe miejsce pracy

Cel działania: ułatwienia w rozwijaniu działalności gospodarczej przez opiekunów osób niepełnosprawnych.

Podmioty realizujące:

1. PUP w przypadku refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy;
2. BGK w przypadku pożyczek na utworzenie miejsca pracy.

Sposób realizacji: refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy oraz udzielanie pożyczek na utworzenie miejsca pracy na preferencyjnych warunkach.

Formy realizacji:

1. refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy;
2. pożyczki na utworzenie miejsca pracy.

V. Preferencyjne warunki dla podmiotów prowadzących żłobki lub kluby dziecięce z miejscami dla dzieci niepełnosprawnych lub dla podmiotów świadczących usługi rehabilitacyjne dla dzieci niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania, w tym usługi mobilne

Cel działania: zachęcanie podmiotów prowadzących żłobki i kluby dziecięce do tworzenia nowych miejsc opieki nad dziećmi niepełnosprawnymi oraz do świadczenia usług rehabilitacyjnych dla dzieci niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania.

Grupa docelowa: podmioty prowadzące żłobki lub kluby dziecięce z miejscami dla dzieci niepełnosprawnych oraz żłobki/kluby dziecięce przekształcane w żłobki lub kluby dziecięce z miejscami dla dzieci niepełnosprawnych oraz podmioty świadczące usługi rehabilitacyjne dla dzieci niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania, w tym usługi mobilne.

Podmioty realizujące:

1. PUP w przypadku refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy;
2. BGK w przypadku pożyczek na utworzenie miejsca pracy.

Sposób realizacji: stworzenie preferencyjnych warunków refundacji kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy oraz preferencyjnych warunków udzielania pożyczek na utworzenie miejsca pracy dla: podmiotów prowadzących żłobki lub kluby dziecięce z miejscami dla dzieci niepełnosprawnych oraz żłobki/kluby dziecięce przekształcane w żłobki lub kluby dziecięce z miejscami dla dzieci niepełnosprawnych, a także dla podmiotów świadczących usługi rehabilitacyjne dla dzieci niepełnosprawnych w miejscu zamieszkania, w tym usługi mobilne.

Formy realizacji:

1. refundacja kosztów wyposażenia lub doposażenia stanowiska pracy;
2. pożyczki na utworzenie miejsca pracy.

VI. Dodatkowe programy aktywizacji zawodowej powracających na rynek pracy bezrobotnych rodziców i opiekunów osób niepełnosprawnych.

Cel działania: przekazanie urzędom pracy dodatkowych środków na działania aktywizacyjne dla bezrobotnych rodziców i opiekunów osób niepełnosprawnych, niezbędne do podjęcia zatrudnienia lub rozpoczęcia działalności gospodarczej.

Grupa docelowa: bezrobotni rodzice i opiekunowie prawni lub faktyczni osób z orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji oraz osobą niepełnosprawną ze znacznym stopniem niepełnosprawności.

Podmioty realizujące: PUP

Sposób realizacji: powiatowe urzędy pracy w każdym roku budżetowym realizować będą działania aktywizacyjne, w tym programy finansowane z rezerwy Funduszu Pracy, kierowane do bezrobotnych i innych uprawnionych osób w celu zapewnienia im aktywizacji zawodowej w formach określonych w obowiązujących przepisach prawa.

Formy realizacji: formy aktywizacji przewidziane w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Ponadto, w ramach Programu „Za życiem” wprowadzono tzw. „Pomoc w domu” – w ramach prac społecznie użytecznych

Cel działania:

1. wsparcie rodziców i opiekunów osób niepełnosprawnych w realizacji codziennych obowiązków domowych;
2. aktywizacja osób bezrobotnych w ramach prac społecznie użytecznych.

Grupa docelowa: rodzice i opiekunowie dzieci z orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji oraz osobą niepełnosprawną ze znacznym stopniem niepełnosprawności.

Podmioty realizujące: Powiatowe Urzędy Pracy we współpracy z Gminnymi lub Miejskimi Ośrodkami pomocy Społecznej (GOPS\MOPS).

Sposób realizacji: rodzina/opiekun dziecka niepełnosprawnego występuje do GOPS/MOPS o udzielenie wsparcia w realizacji domowych obowiązków w wymiarze nie więcej niż 10 godzin tygodniowo. GOPS/MOPS współpracuje z PUP w celu „doboru” odpowiedniej osoby do wsparcia rodziny/opiekuna, w ramach prac społecznie użytecznych. Osobami posiadającymi kompetencje w zakresie świadczenia usług dla rodziny/opiekuna dziecka niepełnosprawnego, są osoby uczestniczące w zajęciach centrów i klubów integracji społecznej, po uprzednim przeszkoleniu w ramach zajęć w centrum lub klubie. Dodatkowo pracownicy PUP wskazują osoby bezrobotne, które mogłyby podjąć tego typu prace, ewentualnie szkolą je w zakresie podstawowych umiejętności. Osoba – opiekun, wyrażająca chęć skorzystania z pomocy, może wybrać wśród wskazanych osób jedną, która będzie w sposób stały świadczyć prace na jej rzecz, w ramach prac społecznie użytecznych.
Wymiar tygodniowy pracy osoby podejmującej prace społecznie użyteczne może wynosić nie więcej niż 10 godzin. 

Starosta będzie refundował gminie ze środków FP do 100% minimalnej kwoty świadczenia przysługującego bezrobotnemu, który zostanie skierowany do wykonania prac społecznie użytecznych na rzecz rodzin/opiekunów osób niepełnosprawnych.
Koordynatorem wsparcia są GOPS/MOPS (identyfikacja rodzin uprawnionych, ewentualnie kontrola realizacji działań przez osoby bezrobotne), które działają w porozumieniu z PUP.

Formy realizacji: umowa zawarta pomiędzy GOPS/MOPS a PUP.

Szczegółowe informacje odnośnie realizacji w/w form wsparcia można uzyskać: 

• pośrednictwo pracy i poradnictwo zawodowe – tel. 74/8561850, pok. 23a
• jednorazowe środki na podjęcie działalności gospodarczej – tel. 74/8561821 lub 74/6462853, pok. 20
• środki na założenie spółdzielni socjalnej lub przystąpienie do niej – tel. 74/8561821 lub 74/6462853, pok. 20
• zrefundowanie podmiotowi kosztów wyposażenia stanowiska pracy utworzonego dla opiekuna osoby niepełnosprawnej – tel. 74/8561827, pok. 16
• grant na telepracę – tel. 74/8561827, pok. 16
• szkolenia, bon szkoleniowy, studia podyplomowe, badania lekarskie lub psychologiczne – tel. 74/8561823 lub 74/8561844, pok. 4
• staże,  bon stażowy, bon zatrudnieniowy – tel. 74/8561803, pok. 8
• prace społecznie użyteczne i prace interwencyjne – tel. 74/6462854 lub 74/6462856, pok. 19
• bon na zasiedlenie – tel. 74/8561822, pok. 8.

Zapraszamy również do zapoznania się z ulotkami informacyjnymi na temat wsparcia kierowanego do osób niepełnosprawnych oraz członków ich rodzin, w ramach Programu „Za życiem”, wydanymi przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. 

• broszura-1 (pdf, 519 KB)
• broszura-2 (pdf, 323 KB) 

Podstawy prawne realizacji Programu „Za życiem”: 

• ustawa z dnia 4 listopada 2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (T. j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1829),
• uchwała nr 160 Rady Ministrów z dnia 20 grudnia 2016 r. w sprawie programu kompleksowego wsparcia dla rodzin „Za życiem" (M.P. 2016 poz. 1250),
• ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (T. j. Dz. U. z 2025 r. poz. 214).

Przydatne linki:
https://www.gov.pl/web/zdrowie/informator-za-zyciem-
https://zazyciem.gov.pl/